zaterdag 28 juli 2012

William Kentridge: Black Box/Chambre Noir   

William Kentridge (Johannesburg, 1955) is een van de meest gevierde en gelauwerde kunstenaars ter wereld. Deze veelzijdige Zuid-Afrikaanse kunstenaar ontwikkelde de afgelopen decennia een multidisciplinaire werkwijze waarin film, animatie, tekenkunst, grafiek en theater samenkomen. Typerend voor zijn werk zijn de krachtige houtskool- en pasteltekeningen die hij tot bewegend beeld transformeert. Kentridge filmt terwijl hij tekent, waarbij hij creëert, uitwist en opnieuw creëert. Black Box/Chambre Noire is een multimedia-installatie uit 2005 die Kentridge maakte in opdracht van de Deutsche Bank en de Solomon R. Guggenheim Foundation. In een miniatuur-mechanisch theater figureren gedurende 23 minuten zes mechanische figuren tegen een geprojecteerde achtergrond van geanimeerde houtskooltekeningen. De tentoonstelling toont verder circa vijftig tekeningen, die Kentridge maakte tijdens het ontstaansproces van de Black Box installatie, en twee korte films van Kendtridge. Als historisch uitgangspunt voor Black Box koos Kentridge het Duitse kolonialisme in Afrika en in het bijzonder de moord op de Herero stam in Zuid-West Afrika (nu Namibië) in 1904, die door de Verenigde Naties is aangemerkt als de eerste genocide van de 20ste eeuw. Kentridge noemt Black Box een 'Trauerarbeit', refererend aan Freuds opvatting dat een nabestaande, rouwende, zijn verlies kan verwerken door actief het trauma te herbeleven. Op zeer ingenieuze en vooral spannende manier verwerkt Kentridge motieven uit de cartografie, uit krantenberichten en reclame van het begin van de 19e eeuw met beelden die refereren aan de schedelmeetkunst of aan de landmeetkunde; over nauwkeurig bijgehouden lijsten met gedode negers lopen arabeske lijnen en beelden van sterrenhemels; een filmpje van het jagen op een rinoceros resoneert in een animatie van een rinoceros die een balletje uitvoert; beelden van de bewegingen van een antieke telegraaf of een jaknikker veranderen in donkere schimmen die met knuppels inslaan op een andere menselijk figuur. En dat alles tegen een muzikale achtergrond waarin stukken uit Mozarts Die Zauberflöte worden afgewisseld met hedendaagse minimal music en originele Herero-muziek. Een aanrader! zie ook de uitzending van AVRO's Close Up van 6 maart jl: http://cultuurgids.avro.nl/front/detailcloseup.html?item=8268881